Embedded Files
Diabetesvoet en recidiverende wonden
Diabetesvoet en recidiverende wonden
Diabetes Mellitus (gewoonweg ‘diabetes’) is een wereldwijde epidemie, mede veroorzaakt door een verouderende bevolking. Tegen 2045 wordt verwacht dat ongeveer 783 miljoen mensen wereldwijd diabetes zullen hebben, wat een stijging van 55% betekent ten opzichte van 2021. Alleen al in Vlaanderen leven momenteel meer dan 400.000 mensen met diabetes, en naar verwachting zullen er in de komende twee decennia nog eens 420.000 mensen worden gediagnosticeerd. Diabetes veroorzaakt weefselschade via een complexe wisselwerking van hyperglycemie, genetische factoren en andere elementen, en is een belangrijke oorzaak van hart- en vaatziekten, blindheid, nierfalen en amputaties ter hoogte van de onderste ledematen. Een van de ernstigste complicaties is de diabetesvoet, die wordt gekenmerkt door de ontwikkeling van voetwonden, infecties en gangreen.
De behandeling van diabetische voetcomplicaties is bijzonder uitdagend vanwege hun complexiteit. Ongeveer de helft van alle voetwonden ontstaat ter hoogte van de voetzool en 40% van de patiënten krijgt binnen een jaar te maken met een nieuwe wonde. De belangrijkste oorzaken van dit herval zijn:
herhaalde mechanische belasting
perifere neuropathie (stoornissen in de bezenuwing)
voetafwijkingen
slechte naleving van het dragen van beschermend schoeisel
onvoldoende drukontlasting
gebrekkige kennis met betrekking tot voetzorg
De diabetesvoet is daardoor een chronische aandoening die een sterke focus vereist op het voorkomen van nieuwe wonden om het risico op amputatie en vroegtijdig overlijden te verminderen. De economische belasting van diabetes voetzorg is ook aanzienlijk, met veel zorgmiddelen die nodig zijn voor de behandeling ervan, zoals blijkt uit studies in verschillende Europese landen. In België worden patiënten met risicovoeten en voetwonden behandeld in gespecialiseerde Diabetische Voetklinieken, waar multidisciplinaire teams (bestaande uit diabetologen, podologen, diabetesverpleegkundigen, schoentechnici en chirurgen) instaan voor de complexe zorg. Deze klinieken werden opgericht om de gefragmenteerde zorg van vroeger aan te pakken, die vaak leidde tot inconsistente resultaten en een hoger aantal complicaties. Diabetische voetklinieken bieden uitgebreide, gecoördineerde zorg, met nadruk op vroege interventie, evidence-based behandelingen en het gebruik van geavanceerde diagnostische en therapeutische tools. Deze aanpak blijkt effectief: studies tonen verbeterde wondgenezing, een daling van het aantal amputaties en betere algemene uitkomsten voor patiënten.
Door te focussen op preventie, vroege interventie en multidisciplinaire samenwerking beogen deze voetklinieken de levenskwaliteit van patiënten te verbeteren en de zorgkosten te verlagen die gepaard gaan met deze chronische aandoening.
Optimalisatie van de waardegedreven zorg voor diabetespatiënten met een voorgeschiedenis van een voetulcus
Het voorkomen van nieuwe voetwonden bij risicopatiënten is een belangrijk aandachtspunt en er is steeds meer bewijs dat de huidige klinische praktijk aangevuld moet worden met een multimodale, gepersonaliseerde aanpak, waaronder:
het verstrekken van beschermend schoeisel met bewezen drukverlagende effecten
regelmatige voetzorg en -onderzoeken
educatie en ondersteuning bij therapietrouw voor patiënten en hun zorgverleners
Deze aanpak wordt aangeduid als de Pressure-Adherence-Education Driven Service (PARADISE).
Deze aanpak wordt aangeduid als de Pressure-Adherence-Education Driven Service (PARADISE).
De combinatie van gebruikelijke zorg en PARADISE zou dan de nieuwe gouden standaard moeten worden, genaamd Optimale Zorg.
De combinatie van gebruikelijke zorg en PARADISE zou dan de nieuwe gouden standaard moeten worden, genaamd Optimale Zorg.
Een consortium van onderzoeksgroepen van KU Leuven en VUB, samen met zes diabetische voetklinieken, heeft pilootstudies en educatieve workshops georganiseerd gericht op de kerncomponenten van het PARADISE-model:
Drukgedreven therapeutisch schoeisel en zolen
Monitoring van therapietrouw met betrekking tot schoeisel
Gestructureerde educatie en gedragsinterventies voor diabetische voetaandoeningen
In 2024 werd de eerste implementatie van de nieuwe PARADISE-zorg uitgevoerd. Het consortium streeft ernaar een toegepast biomedisch onderzoeksproject te realiseren (Figuur 1) waarin de effectiviteit van OPTIMALE ZORG wordt vergeleken met de gebruikelijke zorg (USUAL care). Belangrijke eindpunten in dit project zijn:
Ontstaan van voetulcera tijdens een follow-upperiode van 18 maanden
Therapietrouw met betrekking tot schoeisel
Kosten-utiliteit
Bevorderende en belemmerende factoren bij de klinische toepassing van het PARADISE-model
Workshop over plantaire drukgedreven therapeutisch schoeisel en zolen
Het consortium organiseerde een workshop waarbij zorgprofessionals samenkwamen om innovatieve benaderingen in de preventie van diabetische voetwonden te verkennen. Het evenement omvatte theoretisch gerichte spreekbeurten alsook praktische sessies, waardoor deelnemers een uitgebreid begrip kregen van twee belangrijke domeinen: de toepassing en meerwaarde van plantaire druktechnologie en de toepassing van een geavanceerd protocol voor het ontwerpen van therapeutisch schoeisel.
Er werden waardevolle inzichten gedeeld in hoe plantaire drukmetingen de ontwikkeling van effectieve drukverlagende zolen en schoenen kunnen sturen. De workshop belichtte ook de recent gepubliceerde richtlijnen voor de vervaardiging van drukontlastende schoenen en zolen gepubliceerd door Bus en collega’s (2024). Deze richtlijnen werden gebundeld in een 10 stappen algoritme welke door de medische specialisten, podologen en schoentechnici werd besproken. Een consensus werd bereikt omtrent de klinische implementatie van dit algoritme.
Voorbeeld van een multidensiteit zool bestaande uit een basislaag (EVA 30 shore), een retrocapitale metatarsaalbar van 9mm en een top cover van 5mm open-cell foam.
Casuïstiek
Bespreking van een klinische casus tijdens de workshop. Een 67 jarige diabetes type 2 patiënt met een hoog voetrisicoprofiel (profiel 3) wegens een voorgeschiedenis van een ulcus onder metatarsaalkop 2 van de rechtervoet. Naast sensibele neuropathie, klauwtenen en een hallux limitus is er lokale atrofie van het ‘fatpad’ onder metatarsaalkop 2. Initieel werd er semi-orthopedisch schoeisel voorgeschreven met een op maat gemaakte orthopedische zool. Patiënt bleef verhoogde belasting ontwikkelen ter hoogte van de tweede metatarsaalkop die gekarakteriseerd werd door overmatige eeltvorming. Oppuntstelling van de zooltherapie werd uitgevoerd aan de hand van in-shoe drukmeting.
In-shoe plantaire drukmeting
In-shoe plantaire drukmeting
Figuur Links: Plantair drukprofiel van de patiënt in semi-orthopedisch schoeisel zonder orthopedische zolen. Hoge piekbelasting ter hoogte van metatarsaalkop 2 en interphalangeaal gewricht van de hallux van respectievelijk 6.65 kg en 4.9 kg.
Figuur onder: Links: zool met metarsaalbar van 6mm. Midden: zool met metatarsaalpad. Rechts: zool met subcapitaal element metatarsaal 1 en subcapitaal element metatarsaalkop 3-4-5.
Drukverdelende eigenschappen van de drie paar zolen.
Page updated
Google Sites
Report abuse